Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου 2018

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΡΟΥΛΑ ΣΑΜΑΪΛΙΔΟΥ


Το τελευταίο σας βιβλίο με τίτλο "Άρωμα ρεζεντάς" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη. Ένας τίτλος ιδιαίτερα ευωδιαστός, πείτε μας λίγα λόγια για αυτό.

Ο αρχικός τίτλος που είχα δώσει στο βιβλίο μου ήταν «Ένας αιώνας και κάτι» γιατί  αντιλαμβανόμουν πως η αφήγηση της ζωής των τριών ηρωίδων μου- γιαγιάς, μητέρας και κόρης-  θα καταλάμβανε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.  Φθάνοντας κάπου στη μέση της ιστορίας και ψάχνοντας για ένα παλιό ελληνικό τραγούδι έπεσα πάνω στην «Ρεζεντά» που πρωτοτραγούδησε ο ηθοποιός και τενόρος Ορέστης Μακρής στα Παναθήναια του 1931,ένα τραγούδι σε ρυθμό ταγκό σε στίχους της Λόλας Βώτη. Με έκπληξη ανακάλυψα πως εκτός από αυτό υπήρχε και ένα  αρωματικό φυτό με το ίδιο όνομα, τα άνθη του οποίου χρησιμοποιούνται ευρύτατα για την κατασκευή αρωμάτων. Η ιδέα να πλέξω τα δυο αυτά στοιχεία- άρωμα και τραγούδι- στην πλοκή,  όχι μόνο για να δώσουν μια ρομαντική πινελιά και μια ιδιαίτερη μοσχοβολιά στην ιστορία αλλά και να είναι εκείνα που θα έκλειναν τους  ανοιχτούς λογαριασμούς που άφησε πίσω του ο πόλεμος που φάνηκε ενδιαφέρουσα.   Συνέπεια τούτου ήταν να αλλάξει και ο  αρχικός τίτλος και να γίνει πιο ευωδιαστός.

Κάθε βιβλίο σας έχει λεπτομέρειες που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα και χρειάζονται έρευνα, τι σας δίνει το έναυσμα για να ξεκινήσετε;

Μεγάλωσα σε μια γειτονιά ανάμικτη με πρόσφυγες και  ντόπιους και  σε μια εποχή που δεν είχε κάνει ακόμη την εμφάνισή της η τηλεόραση. Τότε που ο κόσμος για να περνάει την ώρα του μαζευόταν γύρω από ένα μαγκάλι τον χειμώνα ή στη ρούγα το καλοκαίρι και μιλούσε για τα καθημερινά, τα προβλήματά του, τα μαγειρέματα, τα γιατροσόφια και στη συνέχεια άρχιζε τις ιστορίες.  Ιστορίες που με γοήτευαν και ακόμη με γοητεύουν και χρόνια καταγραμμένες στο μυαλό μου  περιμένουν την ώρα τους να αποτυπωθούν στο χαρτί. Για μένα  η συγγραφή είναι μοίρασμα. Μοίρασμα όσων ιστοριών έμαθα από γεροντότερους, μου έκαναν εντύπωση και μπορούσαν να δώσουν «πράγματα» στον όποιον αναγνώστη  άνοιγε τις σελίδες του βιβλίου να τις  διαβάσει. Για να αποτυπωθούν όμως χρειάζονται και κάποιες προϋποθέσεις. Είναι διαφορετικά να πλάθεις φανταστικούς ήρωες και  διαφορετικά να ασχολείσαι με υπαρκτούς. Στους φανταστικούς μπορείς να κινείς τα νήματα χωρίς τύψεις και ενοχές και όπως βολεύει στον καθένα. Τους άλλους πρέπει να τους μελετήσεις σε βάθος, να τους ψυχολογήσεις, να μπορέσεις να δικαιολογήσεις κάθε ενέργεια ή συμπεριφορά τους ακόμη κι αν χρειάζεται να τους καταδικάσεις. Πρέπει εκτός των άλλων να μελετήσεις την εποχή κατά την οποία διαδραματίστηκαν τα όποια γεγονότα αναφέρονται, να γνωρίσεις τη νοοτροπία  των ανθρώπων  και  της ευρύτερης κοινωνίας, τα ιστορικά γεγονότα που πολλές φορές παίζουν το ρόλο τους στις πράξεις τους ή στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Χωρίς αυτά ένας δημιουργός πιστεύω πως θα ήταν άστοχος και το ίδιο μυθιστόρημα δεν θα είχε ενδιαφέρον.

Για την έρευνα που κάνετε σε κάθε βιβλίο, έχετε ταξιδέψει ποτέ εντός ή εκτός Ελλάδας;

Η Αλεξάνδρεια στο «Πέρα από το νησί», το Ρεϊζντερέ της Μικράς Ασίας στην «Γειτονιά των ονείρων», η Αυστρία στο «Άρωμα ρεζεντάς» ήταν και παραμένουν να είναι τόποι άγνωστοι για μένα. Για να τους γνωρίσω και να μπορέσω να τοποθετήσω  τις ιστορίες μου,  χρειάστηκε να μελετήσω πολλά βιβλία που αναφέρονται σ’ αυτές και μάλιστα σε παλαιότερους χρόνους. Ιδιαίτερα με δυσκόλεψε η Αυστρία την εποχή του  Φραγκίσκου Ιωσήφ  και της Σίσσυς, στην οποία διαδραματίστηκε ένα μέρος της ιστορίαςστο «Άρωμα ρεζεντάς». Η αναζήτησή μου με οδηγούσε περισσότερο στη ζωή του παλατιού, των Αυτοκρατόρων και των αυλικών τους και  πολύ λιγότερο στην κοινωνική ζωή αστικών οικογενειών που τη συγκεκριμένη στιγμή με ενδιέφερε. Για να αντλήσω τα  στοιχεία που χρειαζόμουν έπρεπε να μπω σε σάιτς που χρησιμοποιούσαν την γερμανική γλώσσα,  γλώσσα την οποία δεν γνωρίζω και η αυτόματη μετάφραση στα ελληνικά ήταν σίγουρο πως  θα με γελοιοποιούσε. Η ανάγκη με οδήγησε να ζητήσω τη βοήθεια μιας  Γερμανίδας φίλης  για να μου χορηγηθεί ψάχνοντας αντ’ εμού, όλα αυτά που θα μου έλυναν τα χέρια καθώς και όποια απορία ή προβληματισμό μου δημιουργούσαν.

Πώς μπήκε στη ζωή σας η συγγραφή;

Ίσως πρωτοτυπήσω αλλά ούτε έγραφα από μικρή ούτε μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό πως κάποτε θα ακολουθούσα αυτό το δρόμο. Η  επιθυμία μου να προσπαθήσω να δικαιώσω έναν άνθρωπο έστω και μετά θάνατο με έσπρωξε να πάρω μολύβι και χαρτί. Μία  φράση του σε ένα από τα γράμματα που έστελνε μέσα από τις φυλακές της Σπάρτης στα αδέλφια του στην Αμερική  κατά την εποχή του εμφυλίου με είχε όμως στοιχειώσει: «Δεν ζητώ ελαστικότητα από τη λεγόμενη δικαιοσύνη, ζητώ να μου αποδοθεί ό, τι η λέξη δικαιοσύνη σημαίνει». Γνωρίζοντας μέσες άκρες την ιστορία του «Μήτσου του δάσκαλου» ήξερα πως η επιδίωξη  αυτή δεν είχε επιτευχθεί. Καιροί αλγεινοί  που δύσκολα έβρισες το δίκιο σου, που αδελφός δεν λογάριαζε αδελφό, καιροί αιματοβαμμένοι. Θα το κάνω υποσχέθηκα στον εαυτό μου μα και σε κείνον που τόσο άδικα έχασε τη ζωή του.  Άρχισα, λοιπόν, να χτυπώ πόρτες δεξιά και αριστερά για να συμπληρώσω όλα τα κομμάτια του παζλ, που  έλειπαν, να τα βάλω στη σειρά  και  να δημιουργηθεί έτσι το πρώτο μου βιβλίο «Χρόνια οργής». Το μικρόβιο ήρθε και κόλλησε αμέσως μετά….

Κατά τη διάρκεια της συγγραφής ενός βιβλίου, υπάρχουν άτομα που τους δίνετε να το διαβάσουν; Δέχεστε παρεμβάσεις;

Από τη φύση μου ανασφαλής  επιθυμούσα  να δεχθώ καίριες παρεμβάσεις  στα γραπτά μου για να αισθάνομαι πως στέκομαι στα πόδια μου πιο σταθερά και σίγουρα. Δυστυχώς όμως οι φίλες που  εμπιστεύτηκα στα πρώτα μου βήματα και είχαν γνώσεις,  μη θέλοντας ίσως αυτή την ευθύνη παρέμβασης δεν το έκαναν οπότε τα υπόλοιπα στάλθηκαν χωρίς να διαβαστούν από κανέναν. Δεν είχε νόημα.

Γράφετε κυρίως κοινωνικά βιβλία με ιστορικά στοιχεία, έχετε σκεφτεί ποτέ να γράψετε ένα εντελώς διαφορετικού είδους βιβλίο;

Νομίζω πως αυτό το είδος με εκφράζει. Η αναζήτηση στοιχείων από τα παλιά με γοητεύει, η επαφή μου με τη μυρωδιά των κλειστών μπαούλων, συρταριών και ντουλαπιών, η ανάγνωση χειρογράφων πάνω σε χαρτιά κιτρινισμένα από τον χρόνο, έτοιμα να σου μένουν στο χέρι με μαγεύει, με μεταφέρει σε άλλους κόσμους, σε άλλες εποχές.

Θα επαναφέρατε ποτέ σε μελλοντικό βιβλίο σας κάποιον από τους (ας μου επιτραπεί η έκφραση) "δεύτερους ήρωες" προηγούμενου βιβλίου;

Αυτό έχει ήδη συμβεί. Στο τελευταίο μου βιβλίο «Άρωμα ρεζεντάς» χρειάστηκε να επαναφέρω τον Μήτσο τον δάσκαλο, κεντρικό ήρωα στα  «Χρόνια οργής» για να υπάρξει με τις παρεμβάσεις του μια ισορροπία ανάμεσα στους αντιπάλους  του εμφυλίου.  Στην «γειτονιά των ονείρων» επανέφερα την Μελπομένη, τον Νίκο και την Πηνελόπη (τη νόνα μου και τους παππούδες μου δηλαδή) από τα «κεντημένα γοβάκια» αρωγούς στις προσπάθειες της  Πανανής να ενσωματωθεί με τους ντόπιους του νησιού, να μεγαλώσει μόνη το ανήλικο παιδί της και να το δει να προκόβει. 

Είστε κι εσείς αναγνώστρια; Ποιο είναι το βιβλίο που διαβάσατε τελευταία και σας άρεσε τόσο που θα το προτείνατε στους φίλους μας;

Ο καθένας επιλέγει βιβλία ανάλογα με τα θέλω του  και το γούστο του.  Αυτό που αρέσει σε μένα δεν σημαίνει πως θα είναι  αρεστό και σημαντικό σε κάποιον άλλον και το αντίθετο. Αν θα έπρεπε όμως να προτείνω σε ένα φίλο κάποιο ξεχωριστό για μένα θα ανέφερα το «Πήραν την πόλη πήραν την» της κυρίας Μαρίας Λαμπαδαρίδου-Πόθου που αναφέρεται στις πενήντα τελευταίες μέρες της άλωσης της Πόλης.

Ποια φράση σας αντιπροσωπεύει;

Αγάπα τον πλησίον σου μικρά ελαττούμενος (Να ανέχεσαι τον πλησίον σου ακόμη και μειώνοντας ή ζημιώνοντας τον εαυτό σου)

Πείτε μας λίγα λόγια για τον εαυτό σας, ποια είναι τα προτερήματα και ποια τα μειονεκτήματα σας;

Προτιμώ να αφήνω τους άλλους να τα διακρίνουν ελπίζοντας όμως να μη με αδικήσουν κρίνοντας με ελαφρότητα ψυχής. Τον άνθρωπο τον γνωρίζεις «περπατώντας» μαζί του….

Σας ευχαριστώ θερμά για την όμορφη συζήτηση μας! Τι θα θέλατε να πείτε στους φίλους μας για το τέλος;

Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ…!
Ευχαριστώ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.


Το τελευταίο βιβλίο της κυρίας Σαμαϊλίδου "Άρωμα ρεζεντάς" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη.



Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Ρούλα Σαμαϊλίδου γεννήθηκε στη Μύρινα της Λήμνου. Αποφοίτησε από την Αρσάκειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών και στη συνέχεια εργάστηκε σε τράπεζα. Είναι παντρεμένη και έχει δύο κόρες. Τα τελευταία χρόνια ζει στη Σπάρτη. Στο έργο της, πραγματεύεται θέματα που έχουν να κάνουν με παλιές εποχές, μεταφέροντας την πλοκή στο γενέθλιο νησί της. Έχουν εκδοθεί τα βιβλία της "Χρόνια οργής" και "Τα κεντημένα γοβάκια" από τις εκδόσεις "Ιδιομορφή", "Τα παραμύθια της γιαγιάς" από τις εκδόσεις "Λογότυπος" και "Πέρα από το νησί", "Η γειτονιά των ονείρων", "Το στίγμα" και "Άρωμα ρεζεντάς" από τις εκδόσεις "Μιχαήλ Σιδέρη".
Ασχολείται γενικά με τη λογοτεχνία και μικρότερα έργα της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά.


Η βιβλιογραφία της συγγρφέως:
Χρόνια Οργής (1998)
Τα κεντημένα γοβάκια
Τα παραμύθια της γιαγιάς
Πέρα από το νησί (2011)
Η γειτονιά των ονείρων (2013)
Το στίγμα (2015)
Άρωμα Ρεζεντάς (2017)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου